Từ bãi đỗ xe cho đến con người

Thường thì gara đỗ xe không phải là công trình kiến trúc mang tính đột phá mà là công trình chức năng trong một xã hội có nhiều người vẫn phụ thuộc vào ô tô để đưa họ tới điểm đến. Tuy nhiên, nhu cầu chỗ đỗ xe khả năng cao sẽ giảm trong một viễn cảnh tương lai có ít ô tô hơn và nhiều phương tiện giao thông bền vững hơn, giúp giảm thải carbon và tắc nghẽn giao thông. Do đó, các gara đỗ xe chỉ nhằm một mục đích duy nhất có thể sẽ không còn phù hợp và bị phá bỏ, từ đó làm tăng chất thải, lượng carbon và chi phí. Đó là lý do tại sao công trình Alta Garage mới của Google tại Mountain View được thiết kế để không chỉ mãi là một gara đỗ xe – mà luôn sẵn sàng chuyển đổi công năng sử dụng sang làm công trình thương mại, công trình cộng đồng hoặc nhà ở khi cần.

Ý tưởng này được gọi là gara đỗ xe đón đầu tương lai: Khi nhu cầu đường bộ của xã hội thay đổi thì Alta Garage cũng có thể thay đổi theo đó. Cần có thêm văn phòng, nhà ở, khu vực tiện ích hoặc không gian tổ chức sự kiện? Alta Garage có thể chuyển đổi thành bất kỳ công trình nêu trên nào khi nhu cầu đỗ xe giảm. Và có thể chuyển đổi sao cho giảm được chi phí, thời gian, chất thải và tăng tính bền vững.

Chúng tôi từ lâu đã cam kết đầu tư vào những giải pháp giao thông bền vững, trong đó có chương trình đi chung xe, xe tự hành và công nghệ giúp mọi người đưa ra lựa chọn thân thiện hơn với môi trường. Alta Garage kế thừa, phát huy những mục tiêu này với thiết kế đón đầu tương lai, từ đó cũng góp phần giúp Thành phố Mountain View đạt được tầm nhìn biến nơi đây trở thành khu vực thúc đẩy các lựa chọn giao thông bền vững và ít ô tô.

Nhưng làm sao để thiết kế một gara vừa có thể thực hiện chức năng gara ở thời điểm hiện tại, vừa có thể điều chỉnh cho nhiều mục đích sử dụng tiềm năng trong tương lai? Từ năm 2018, đội ngũ của Phòng Nghiên cứu và Phát triển Bất động sản của Google đã bắt đầu lên ý tưởng để trả lời cho câu hỏi này. Động lực này đến từ khát vọng của các nhà sáng lập Google về việc chuyển từ các dự án tập trung vào xe một người lái sang những phương tiện giao thông ít phát thải hơn như xe buýt, xe đạp và xe tự hành.

Michelle Kaufmann, Giám đốc Phòng Nghiên cứu và Phát triển Môi trường nhân tạo của Google, cho biết: “Chúng tôi muốn xây dựng để sẵn sàng cho mọi tình huống trong tương lai. Chúng tôi đã nghiên cứu nhiều kỹ thuật xây dựng, vật liệu, kích thước và chiến lược trong phòng thí nghiệm nhằm xác định các điều kiện tiên quyết để vừa tạo ra một công trình có thể điều chỉnh, vừa giảm thiểu chi phí”.

Điểm mấu chốt là xây dựng phần lõi và vỏ công trình linh hoạt và có thể điều chỉnh để gara có thể chuyển đổi công năng sử dụng vào một ngày nào đó nếu cần. Với thiết kế hiện tại, gara có thể chứa hơn 1.700 ô tô, hơn 450 trạm sạc ô tô điện và có chỗ đỗ xe cho cả nhân viên Google và khách ghé thăm Google Visitor Experience. Tuy nhiên, bằng cách biến đường dốc của gara thành hiên và cầu thang trong nhà, mỗi tầng đều có thể trở thành không gian tiện ích, văn phòng hoặc nhà ở. Để đảm bảo dễ dàng chuyển đổi công năng sử dụng, chúng tôi thậm chí còn thực hiện các nghiên cứu về ánh sáng mặt trời theo điều kiện trong tương lai để đảm bảo chiều cao của tầng và việc dỡ bỏ đường dốc sẽ mang lại tối đa ánh sáng mặt trời. Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này, chúng tôi đã hợp tác chặt chẽ với Clark Pacific, Gensler, Hollins, International Parking Design, Ellis Partners, SPM Design và các đối tác khác để đưa vào một số thiết kế giúp tạo ra sự khác biệt cho Alta Garage so với gara đỗ xe thông thường.

Jeffrey Curry, Giám đốc Xây dựng của Google cho biết: “Ví dụ, gara này có mặt bằng sàn rất lớn và trần rất cao, phù hợp hơn với kích thước của văn phòng hoặc không gian bán lẻ. Đường dốc để ô tô đi giữa các tầng có thể tháo rời và gỡ bỏ để nhường chỗ cho giếng trời, sân trong hoặc hiên để đưa ánh sáng vào không gian bên trong sau này”.

Ngoài ra, việc sử dụng sàn phẳng có hệ thống thoát nước đã giúp loại bỏ được sàn dốc, giúp cho việc chuyển đổi công năng sử dụng của gara dễ dàng hơn trong tương lai. Bê tông đúc sẵn đã được gia cố để có thể chịu được tải trọng lớn hơn của kết cấu, phù hợp với khả năng chịu tải trọng thông thường của một công trình thương mại hoặc nhà ở. Bê tông được gia cố cũng tạo điều kiện lắp đặt một hệ vách để có thể chia công trình được chuyển đổi thành nhiều khu vực khác nhau. Các khoảng trống để lắp đặt kết cấu sẽ giúp lắp đặt đường ống nước và đường dây điện sau này dễ dàng hơn.

Ý tưởng ở đây là tạo ra đủ tính linh hoạt để Alta Garage có thể vừa là gara, vừa là văn phòng trong tương lai hoặc chuyển đổi hoàn toàn sang một công năng sử dụng khác. Đối với các kiến trúc sư, đón đầu tương lai về cơ bản có nghĩa là thiết kế đảo ngược ngay trong quá trình thiết kế gara. Cầu thang và giếng thang máy sẽ được bố trí ở đâu trong không gian văn phòng về sau? Có thể lắp đặt hệ thống ống nước, sưởi và làm mát mà một toà chung cư cần ở đâu? Michelle Kaufmann cho biết: “Chúng tôi phải lên sơ đồ tầng cho nhà ở và văn phòng rồi quay ngược trở lại để tìm ra những điểm chung có thể áp dụng được cho gara đỗ xe ban đầu”.

Điểm làm nên sự khác biệt cho Alta Garage không chỉ là ở nội thất mà vẻ ngoài của công trình cũng không giống một gara đỗ xe thông thường. Được thiết kế bởi nghệ sĩ Kim West đến từ California cũng như tuyển chọn, nghiên cứu và phát triển (R&D) bởi SPM Design, tác phẩm nghệ thuật có tính động ở mặt tiền mang tên Ode to Bohemia No. 5 (Inexhaustible Blooms) được lấy cảm hứng từ thảm thực vật bản địa, với 97.500 miếng kim loại đầy màu sắc sẽ thay đổi tông màu theo thời điểm trong ngày. Tác phẩm nghệ thuật này mang lại thêm màu sắc, sự sống động và tính sáng tạo để tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho mọi người. Cũng giống như Alta Garage, tác phẩm này cũng được thiết kế để đón đầu tương lai — các bộ phận có tính động có thể được tháo rời và di chuyển đến một vị trí khác trong nay mai khi cần.

Kể cả khi một ngày nào đó Alta Garage không còn là một gara đỗ xe toàn thời gian thì tầng trệt vẫn có thể là trạm sạc và trạm đón/trả khách cho xe tự hành (AV). Mái nhà của Alta Garage có các tấm pin quang điện để phát điện cho công trình và bãi đỗ trên sân thượng có thể được dùng cho phương tiện bay không người lái đi giao hàng, ô tô bay hoặc xe tự hành trong tương lai.

Bất kể Alta Garage phục vụ mục đích gì trong tương lai, công trình này đã lên kế hoạch ngay từ hôm nay với mục tiêu đón đầu tương lai.